دائرة المعارف بزرگ اسلامی (کتاب)

«دائرة المعارف بزرگ اسلامی» یکی از انتشارات در دست انجام مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی است که کلیه زمینه های فرهنگ و تمدن اسلامی را دربر می گیرد. این دائرة المعارف به زبان عربی و انگلیسی نیز ترجمه و چاپ می شود.

مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی مؤسسه‌ای علمی ـ پژوهشی است که در اسفند ماه ۱۳۶۲ به منظور تدوین و انتشار دانشنامه‌های عمومی و تخصصی و کتب مرجع در ابعاد مختلف معارف بشری به ویژه فرهنگ و تمدّن اسلامی و ایرانی به همت محمدکاظم موسوی بجنوردی بنیاد نهاده شد.

مشخصات دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

دائرة المعارف بزرگ اسلامی که نخستین جلد از مجموعه ۳۵ جلدی آن در سال ۱۳۶۷ به چاپ رسید؛ یکی از انتشارات در دست انجام مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی است. این دائره المعارف با تکیه بر روشهای علمی و استناد بر موثق‌ترین منابع و تازه‌ترین اطلاعات تدوین گشته است و اگرچه این دائرةالمعارف به اعتبار انحصار آن به فرهنگ جهان اسلام تخصصی است ولی دامنه‌ای بسیار گسترده دارد.

مدخل هایی که برای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی پیش‌بینی شده است، کلیه زمینه‌های خرد و کلان فرهنگ و تمدن اسلامی مانند قرآن ‌شناسی، فقه، حدیث، تاریخ سیاسی و اجتماعی، جغرافیای تاریخی و انسانی، اسلام و فرقه‌های اسلامی اعم از فرق مذهبی و مکاتب کلامی، فلسفه و عرفان، زبان و ادبیات سرزمین‌های اسلامی، تاریخ علوم ریاضی و طبیعی، هنر و معماری در سرزمین‌های اسلامی، مردم‌شناسی و نیز جنبه‌های فرهنگ بومی و محلی اقوام مسلمان را دربر می‌گیرد.

این تنوع در موضوعات و مدخل های دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از یک سو امتیاز آن را بر دانشنامه‌های مشابه که به برخی از موضوعات تمدن اسلامی توجه بیشتری مبذول داشته‌اند نشان می‌دهد، و از سوی دیگر کوشش های گسترده‌تر و عمیق‌تری را برای دستیابی به نکات و جزئیات مهمی از این فرهنگ و تمدن که مورد غفلت قرار گرفته است را طلب می‌کند.

لذا اصحاب دائرةالمعارف در تألیف و تحقیق، تکیه بر منابع اصیل و معتبر و کهنی را که از بطن و متن فرهنگ اقوام مسلمان و تمدن اسلامی برخواسته، اساس کار خویش قرار داده‌اند و البته این بدان معنی نیست که در این مهم از منابع جدیدتر و تحقیقات امروزی غفلت ورزند بلکه می‌کوشند تا عناصر مختلف تاریخ سیاسی و اجتماعی و علمی و ادبی و هنری اسلامی را بی‌طرفانه و با نگاهی علمی از منابع اصلی استخراج نموده و در قالب مقالات منسجم ارائه کنند. به این دلیل مدخل ها و موضوعاتی در این دائرةالمعارف مطرح شده که برخی از آنها برای اولین بار مورد تحقیق دقیق قرار می‌گیرند.